(it. en lat.: pausa, fr.: pause, eng. rest) het tijdelijk zwijgen van enkele of alle stemmen in een toonstuk. Reeds de Grieken kenden groote waarde aan de R. toe en hadden een uitgebreid stelsel van teekens.
Het neumen- en koraalschrift kent geen rustteekens; het latere koraalschrift gebruikt strepen tot indeeling der melodie. De eigenlijke R.-teekens beginnen bij de meerstemmige muziek, waar zij noodzakelijk werden; in de oudere mensuraalnoteering (12de—13de eeuw) vinden we de met de notenwaarden overeenkomende R.-teeken.
1. pausa longa recta = 2-deelige longa;
2. pausa longa perfecta = 3-deelige longa;
3. pausa = brevis (onze rust van een dubbele maat);
4. semipausa = semibrevis (onze heele rust van één maat).
Later kwamen nog daarbij
5. pausa met de waarde van een minima = onze halve rust;
6. suspirium = semiminima = onze kwartrust (fr.: soupir);
7. semisuspirium = fusa = 8ste rust (fr.: demisoupir).
Toen de noteering met witte (open) noten intrad (1400), stond men voor de onaangename tegenspraak tuschen noten en rusten (8ste noot met één vlag, achtste rust met twee vlaggen, enz.) Men heeft toen de vlaggen voor de kleinere waarden omgedraaid, zoodat onze tegenwoordig gebruikelijke R.-teekens ontstonden (de oude vorm van de kwartrust is thans nog in Engeland en Frankrijk in gebruik):
Rusten voor een grooter aantal maten worden aangegeven door getallen boven dwarse strepen;
Zoodra echter maat- of tempowisseling intreedt, worden ze gedeeld:
De R. op een zwaar accent is van grooter werking, dan die op een licht accent. Een R. in een crescendo neemt aan werking toe, een R. in een diminuendo neemt aan werking af, enz. Dit geldt voornamelijk voor de volle rusten, die maatdeelen vullen; voor de afkortingsrusten (b.v. bij staccato) geldt dit niet meer in die mate. (Zie H. Riemann, Musikalische Dynamik und Agogik, Rosenthal, Probleme der musikalischen Metrik).