In engeren zin, de leer van het componeeren. Om met vrucht de compositieleer te beoefenen is voorafgaande, grondige studie van de melodieleer, de harmonieleer, de volledige leer van het contrapunt, de vormleer en de instrumentatieleer noodzakelijk.
Bij de eigenlijke synthese treden persoonlijk inzicht, smaak, aesthetische overtuiging, de heerschende stijl en de tijdgeest als de belangrijkste factoren op. Aangezien deze niet in een vast systeem zijn te brengen, bepalen de meeste werken over compositieleer zich tot een of meer aanvankelijk genoemde onderdeelen.