Dijkdorp, ontstaan in de 13de eeuw als veenontginning op de westoever van de Gouwe. De bebouwing concentreerde zich langs twee noord-zuid lopende ontginningsassen; bij de Gouwe de Noordkade-Zuidkade en ten westen daarvan de Dorpsstraat.
Later ontstond bebouwing langs de verbindende Kerkweg. In de 19de eeuw kwam in het dorp een (arbeidsintensieve) hout- en papierindustrie tot ontwikkeling met inbegrip van een meubel- en speelgoedfabriek.
Na de Tweede Wereldoorlog is Waddinxveen uitgebreid aan de noord- en later ook aan de zuidzijde (Zuidplas).