Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Verzekeringskantoren in 's-Gravenhage

betekenis & definitie

Verzekeringskantoren. Het eerste kantoor van de maatschappij De Nederlanden van 1845 (Kerkplein 1-3) in Den Haag werd gebouwd in 1895-'96 naar een vroeg rationalistisch ontwerp van H.P.

Berlage. Bij verbouwingen en uitbreiding naar zijn plannen in 1901 en 1909 kreeg het een kubusvorm en verrees de Italiaans aandoende toren.

De symbolische bouwsculptuur is van L. Zijl.

Decoratieve wapenstenen tonen waar agentschappen van de maatschappij waren gevestigd. In 1924-'27 volgde het kantoor Groenhovenstraat 2 naar een rationalistische ontwerp van Berlage (1922) en onder bouwdirectie van A.D.N. van Gendt en W.N. van Vliet.

Het gebouw is daarna nog achter uitgebreid (1933, W. Duyff), na de oorlog hersteld (circa 1948) en vervolgens opnieuw uitgebreid en verhoogd naar een aangepast ontwerp van C.M.

Kranenburg (1952-'54). Het interieur is toen verbouwd naar plannen van W.M.

Dudok.

Opvallend zijn het zichtbare betonskelet en de uitspringende trappenhuizen met vensters van glazen bouwstenen.

Het zeer grote huidige kantoor van de Nationale Nederlanden (Prinses Beatrixlaan 35; 1990-'94, R. Ligtvoet) heeft een opvallende uitstraling door de kleurstelling in wit en zacht groen en een grote poortachtige doorgang over de Utrechtsebaan.Het voorm. verzekeringskantoor van de Centrale Onderlinge (Van Alkemadelaan 700; 1933-'35, verhoogd 1949-'50), gebouwd naar een functionalistisch ontwerp van J. Wils, is een L-vormig hoekpand in gele baksteen met aansluitend vier etagewoningen (Waalsdorperweg 167-177). Het op een driehoekig kavel gelegen voorm. kantoor van verzekeringsmaatschappij De Eerste Nederlandsche (Churchillplein 1; 1955, deels verhoogd 1983), gebouwd in wederopbouwstijl naar ontwerp van A.J. van der Steur, is nu zetel van het Joegoslavië-Tribunaal.