Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Sommelsdijk (gemeente Middelharnis)

betekenis & definitie

Voorstraatdorp met kerkring, gesticht in de in 1465 bedijkte polder Oudeland van Sommelsdijk in opdracht van Adriaan van Borselen, die het in 1466 overdroeg aan zijn vrouw Anna van Bourgondië. Het is een voorstraatdorp in de meest uitgebreide vorm.

De Voorstraat komt uit op een ruime kerkring, waarvan het oostelijke deel aan beide zijden is bebouwd (Dubbele Ring). De twee flankerende achterstraten lopen door tot de ten zuiden van de kerkring gelegen Zuidelijke Achterweg.Sommelsdijk was vanaf de stichting tot 1805 een Zeeuwse enclave, met leden van de familie Van Aerssen als ambachtsheer van 1611 tot 1795. Een grote dorpsbrand in 1624 richtte veel schade aan. Nadat Sommelsdijk in 1805 bij Holland was gekomen, werd de haven via een kanaal met die van Middelharnis verbonden. De kerkgracht heeft men in 1925 gedempt. Na de Watersnoodramp van 1953 is het dorp zuidwaarts uitgebreid. Sinds 1966 vormt Sommelsdijk één gemeente met het aangrenzende Middelharnis, waarmee het al vanaf het begin van de 19de eeuw een dubbeldorp vormt. Sommelsdijk is een beschermd gezicht.