Sluizen en dienstwoningen. Tot 1793 vormde de Lingehaven een open verbinding tussen de Linge en de Merwede.
De toen bij de Korenbrug aangelegde waterkering werd in 1809 veranderd in een keersluis, de huidige Korenbrugsluis.In 1823-'24 kwam aan de Merwedekant van de haven een tweede keersluis tot stand, de ‘Oude’ Merwedesluis. Ten zuiden daarvan legde men in 1872-'73 de Derde Waterkering aan. De bijbehorende voorm. brugwachterswoning (Eind 3), gebouwd in 1910 naar een neorenaissance-ontwerp van A.A.H.W. König, bevat een gevelsteen uit 1640. Het haven- en sluiscomplex is in 1985-'88 gerestaureerd. Op de dam van de Derde Waterkering staat het voorm. kantoor van Rijkswaterstaat (Kriekenmarkt ong.; circa 1910) in vakwerkstijl (in 1985 gerestaureerd).
Met de aanleg van het kanaal van Steenenhoek (1818-'19) werd het Lingewater niet meer via de Lingehaven maar verder stroomafwaarts in de Merwede geloosd. Aan de noordkant van Gorinchem kwam hiertoe in 1818-'19 de Steenenhoekse Kanaalsluis (Paardenwater ong.) tot stand, een keer- en uitwateringssluis met houten waaierdeuren (1953) en een beweegbare tafelbrug met heftorens (1983). In het kader van de verbetering van het Zederikkanaal tot Merwedekanaal groef men aan de westzijde van de Linge tussen Arkel en Gorinchem een nieuw kanaalvak (1885-'93). Ten noorden van de stad werd hierin de Begraafplaatssluis (Handelskade ong.; 1886-'91) gebouwd, met dienstwoningen (Merwedekanaal 2-6) en voor de sluiswachter een houten schuilhokje met gesneden dakrand in chaletstijl. Aan de westzijde van de stad werd de Grote Merwedesluis (Kanselpoortweg ong.; 1889-'91) aangelegd met dienstwoningen (Nieuwe Wolpherensedijk 2-6; 1892) en aan de Merwedekant een Voorhaven. Een identieke uitvoering in chaletstijl hebben de houten schotbalkloodsen bij de coupure van de Kanselpoort (Melkheul ong.; circa 1890) en de Begraafplaatssluis (Handelskade ong.; 1892-'93).
