Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Overige militaire gebouwen in Delft

betekenis & definitie

Overige militaire gebouwen. Gevaarlijke stoffen als zwavel en salpeter werden in de 17de eeuw opgeslagen in het voorm. clarissenklooster.

De hier in de tuin gebouwde kruittoren ontplofte in 1654 met een verwoestende klap.Een (inmiddels verdwenen) nieuw buskruitmagazijn van de Staten van Holland en Westfriesland verrees in 1690 aan de Buitenwatersloot. Het voorm. artilleriemagazijn (Paardenmarkt ong.), een langgerekt tweebeukig gebouw voor de opslag van affuiten, kwam in 1671 tot stand op het omgewoelde kloosterterrein. Boven de middelste van de drie inrijpoorten hangt het wapen van Holland met kanonslopen. Aan de zijde van de wal verrees rond 1750 een salpeterloods (Philibertspanten uit 1828) en aan de zuidzijde in 1790 een wachthuis, dat in 1824 werd vergroot tot vuurwerkerslaboratorium. Het smeedijzeren toegangshek is afkomstig van de Houttuinen (circa 1750; heropgesteld 1989). Het magazijn doet nu dienst als depot van het legermuseum.

Ter plaatse van de oude stadspaardenstallen verrees in 1843-'44, naar plannen van P. Baart de la Faille - en met C. Zemel als opzichter de sober neoclassicistisch vormgegeven infanteriekazerne (Paardenmarkt 1). Dit gebouw met aanvankelijk twee brede en twee kortere smalle vleugels rond een binnenplaats werd in 1863 met één bouwlaag verhoogd, waarbij men de Philibertspanten hergebruikte. Sedert 1929 is het in gebruik voor huisvesting van geestelijk gehandicapten waartoe het in 1948-'52 werd verbouwd. Zij- en achtervleugels zijn in 2003 gesloopt ten behoeve van nieuwbouw.

Van de tussen 1679 en 1903 aan de Van Leeuwenhoeksingel gevestigde 's Lands Artillerie-Inrichtingen (Stationsplein 18-22) resteren enkele midden-19de-eeuwse gebouwen die later ingrijpend zijn verbouwd. Van de voorm. kogelgieterij (Buitenwatersloot 270) is een gepleisterd robuust poortgebouw in neoclassicistische stijl behouden (1845-'46).