Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Het voorm. St.-Jacobsgasthuis in Schiedam

betekenis & definitie

Het voorm. St.-Jacobsgasthuis (Hoogstraat 112) werd in 1786-'89 gebouwd naar ontwerp van Giovanni (Jan) Giudici ter plaatse van een in 1286 vermelde voorganger. De zijvleugels van dit U-vormige gebouw gaan aan de voorzijde over in hoekpaviljoens, waartussen een hek het voorplein afsluit.

De als herenhuis uitgevoerde tweelaagse hoekpaviljoens hebben een geblokt hardstenen middenrisaliet en geblokte hoekpilasters in Lodewijk XVI-stijl. Tussen de zijvleugels staat de in de vorm van een Grieks kruis opgezette gasthuiskerk met dakruiter en een vroeg-neoclassicistisch portiek met corinthische zuilen.

Het interieur wordt gedekt door tongewelven en heeft galerijen op gemarmerde dubbele ionische zuilen in drie van de vier korte kruisarmen. Tot de inventaris behoren een door A. van Campenhout vervaardigde preekstoel in Lodewijk XVI-stijl (1788-'89) en een door Hendrik Herman Hess gebouwd rococoorgel (1773; gerestaureerd 1969).

De kerk diende als Waalse kerk (tot 1827), Evang. Luth. kerk (1828-'92) en kerk van de Ned.Protestantenbond (1894-1909). Het gasthuis deed tot 1839 tevens dienst als ziekenhuis en werd in 1934 opgeheven. Sinds 1967 is het gehele gebouw in gebruik als Stedelijk Museum.

< >