Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Alg. begraafplaats Oud Eik en Duinen in 's-Gravenhage

betekenis & definitie

Alg. begraafplaats Oud Eik en Duinen (Laan van Eik en Duinen 38-40). Bij een in 1247 door graaf Willem II ter nagedachtenis aan zijn vader Floris IV gebouwde Mariakapel ontstond in 1331 een kerkhof, dat in 1830 werd samengevoegd met een in 1812 geopend gedeelte als Alg. begraafplaats Eik en Duinen (sinds 1897 Oud Eik en Duinen).

Van de in 1581 gesloopte kapel resteren een torenruïne en funderingsresten van koor en transept (gerestaureerd 1990-'91). Het in 1812 geopende gedeelte is opgezet als een zerkenvloer met enkele monumenten, waaronder het voor gouverneur van West-Indië en minister van marine J.C.

Rijk († 1854) opgerichte monument (1856, F.J.R. Donkers).

De begraafplaats werd verder uitgebreid rond 1850, 1930, 1950 en 1980 (islamitisch gedeelte). Uit 1864 dateren de portierswoning en het toegangshek.

Verder zijn er een deels in siervakwerk uitgevoerd baarhuisje (circa 1900) en een in expressionistische vormen ontworpen aula (circa 1935). Op deze begraafplaats bevinden zich de graven en monumenten van veel beroemde personen, onder wie de ministers-presidenten I.D.

Fransen van de Putte († 1902), A. Kuyper († 1920), P.S.

Gerbrandy († 1961) en W.

Drees († 1988).

Verder de schilder H.W. Mesdag († 1915), de schrijvers L.M.A.

Couperus († 1923), M. Ter Braak († 1940) en F.

Bordewijk († 1965), caberetier J.L. Pisuisse († 1927), de architecten H.P.

Vogel (†1886) en J.W. Bosboom († 1928), boekverkoper J. de Slegte († 1961) en wielrenner P.

Moeskops († 1964). Opvallende graftekens zijn onder meer de neogotische sarcofaag met grafsteen voor de familie Kirchmann (1866), de tempelvormige grafkapel voor familie Van Hattum-Van Ellewoutsdijk (1906), het voor L.E.

Hekmeyer († 1903) opgerichte koepelmonument (1922, Ch. van Wijk) en het door G.

Keuzenkamp vervaardigde wit marmeren graf voor L.E.

Uyttenhooven († 1923). Tegenover Oud Eik en Duinen werd in 1891 de Alg. begraafplaats Nieuw Eykenduynen (Kamperfoeliestraat 2b) geopend ter plaatse van de in 1809 gestichte buitenplaats Eik en Duijnen van de familie Van der Goes.

Het bijbehorende buitenhuis (1820) vormt de kern van het huidige gepleisterde hoofdgebouw. Ernaast staat een modern crematorium (1962).

De in 1915 uitgebreide begraafplaats werd in 1935 voorzien van een bijzondere urnentuin naar ontwerp van A.H. Wegerif en heeft in 2000 een Chinees gedeelte gekregen.

Opvallende monumenten zijn onder meer de witmarmeren graftombe met liggend vrouwenbeeld (1920) voor A. van Gent-de Jong, het monument met vier asbussen van grootmeesters van de orde van Vrijmetselaren (circa 1930) en het monument voor de in Den Haag overleden Koreaanse jurist en vrijheidsheld Yi Jun († 1907). Verder liggen hier bekende personen als de dichter W.J.T.

Kloos († 1938) en de schrijver S. Vestdijk († 1971).