Gepubliceerd op 08-06-2017

De R.K. kerk H.H. Cosmas en Damianus in Abcoude

betekenis & definitie

(Kerkstraat 23) is een bakstenen, neogotische kruisbasiliek met westtoren, driebeukig schip, driezijdig gesloten transeptarmen en driezijdig gesloten koor. De kerk is gebouwd in 1887-'88, naar ontwerp van A. Tepe en verving een uit 1772 stammende schuilkerk. Tegen de zuidelijke transeptarm is een kapel aangebouwd om een orgelkamer en zangerstribune te herbergen; tegen het koor is een sacristie en tegen de zuiderbeuk heeft men een kapel toegevoegd.

De oorspronkelijke polychromie in het interieur maakte plaats voor een egale, lichte bepleistering. Alleen de geornamenteerde tegelvloer en het hoogaltaar (1893), ontworpen door F.W. Mengelberg, zijn polychroom bewaard gebleven. Van hem zijn ook de beeldjes in de transeptarmen. De rococo-preekstoel is afkomstig uit de schuilkerk. Dat geldt ook voor het 15de-eeuwse houten Mariabeeld en de rococo-beelden van de kerkpatronen en van St.-Joseph. Het orgel, nu zonder binnenwerk, werd in 1558 door H. Niehoff gebouwd voor de St. Janskerk te Gouda en in 1904 in de kerk geplaatst. Het bijbehorende orgelfront met rugpositief en balustrade, versierd met renaissance-motieven werd vermoedelijk gesneden door A. Schalken. Het is in 1964-'65 opnieuw gepolychromeerd, toen ook de kerk werd gerestaureerd. Rondom de kerk en pastorie staat nog een deel van het oorspronkelijke hekwerk.