Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Woonhuizen in Wormerveer

betekenis & definitie

Het uit 1788 daterende diepe huis Zaanweg 24 heeft een ingezwenkt houten voorschot met zijpilasters en bekronend fronton. Laat-18de-eeuws is ook het tweelaagse herenhuis Zaanweg 14 met mezzanino en een ingangsomlijsting in Lodewijk XVI-stijl.

Gebouwd in 1836 als doopsgezinde pastorie is het sobere neoclassicistische herenhuis Zaanweg 36. Het wit geverfde houten herenhuis Marktstraat 91 (1850, J. Kaan) werd in 1881 verbouwd tot dokterswoning. In vroege chaletstijl uitgevoerd is de houten villa Dubbele Buurt 3 (1866). De gepleisterde huizen Zaanweg 59 en 102 zijn rond 1870 gebouwd. Het brede pand Zaanweg 94 bekend als het restaurant ‘Huis te Zaanen’, heeft in de 19de eeuw een gepleisterde lijstgevel gekregen voor oorspronkelijk drie in de kern 17de-eeuwse panden.

Ontworpen in rijke neorenaissance-stijl zijn het herenhuis Dubbele Buurt 10 (1885), en de villa's Dubbele Buurt 18-18a (circa 1885) en Zaanweg 52 en 53 (1889). De met natuurstenen deuromlijsting uitgevoerde villa Zaanweg 51 (circa 1885) is later als school in gebruik genomen (achteruitbreidingen 1900 en 1955). Rijk versierd met zandstenen decoraties is de voor D. Laan gebouwde villa Zaanweg 49 (1892). Neorenaissance- en chaletstijl-details vertonen de villa's Overbosch (Wandelweg 60; 1893), Zaanweg 46 (circa 1900), Marktstraat 5 (circa 1900) en Wandelweg 54 (1904).

Voorbeelden van rond 1875 gebouwde kleine houten woningen zijn Sluispad 13 (1869), de dubbele woning Marktstraat 120-122 (circa 1880) met daarnaast een poortje uit 1723 - en de diepe huizen Zaanweg 62-62a, Steynstraat 10 en Schoolpad 33 (circa 1890), alle met gesneden windveren. Opvallend is het woningbouwcomplex Zeeheldenbuurt (De Ruyterkade e.o.; circa 1915), gebouwd voor arbeiders van Wessanen's Koninklijke Fabrieken.