In de binnenstad staan veel diepe huizen met een trapgevel, doorgaans niet ouder dan het eind van de 16de eeuw. Ook de huizen met gepleisterde gevels, als Breedstraat 20, 22-24 en Hoogesteeg 1 (gevelstenen), hebben vaak een oudere (17de-eeuwse) kern.
Dat is eveneens het geval bij het later afgewolfde huis Oosterhaven 31, waarvan de gevelstenen een klok en allegorieën op Geloof en Hoop tonen.De oudst bewaard gebleven trapgevel Oosterhaven 39 is met jaartalankers gedateerd ‘1591’. De rijkste trapgevel is die uit 1613 van Nieuwstraat 26, met hoek- of kantblokken en geblokte ontlastingsbogen (gerestaureerd 1953). Rijk en maniëristisch is ook het naar dit huis overgebrachte ingangspoortje met daarboven het wapen en de naam van het ambacht van de Vier Noorder Koggen (waarschijnlijk afkomstig van het in 1797 afgebroken oude Koggehuis). Rond 1640 werden de met natuurstenen spekbanden versierde huizen Vooreiland 10-12 gebouwd, die wegens de gevelstenen in het puifries bekend staan als ‘Geloof, Hoop en Liefde’ (gerestaureerd 1977, D. Fledderus). Andere voorbeelden van tweelaagse huizen met trapgevel uit de eerste helft van de 17de eeuw zijn Oosterhaven 22, 26 en 27, Nieuwstraat 40 (kantblokken), Vooreiland 15 (gerestaureerd 1981) en de van sobere trapgevels voorziene huizen Westerhaven 10-14.
Voorbeelden van diepe eenlaagspanden met een trapgevel zijn Achterom 32, 34, Bagijnhof 44, Nieuwstraat 58 en 65. Het einde van de bloeiperiode van Medemblik wordt gesymboliseerd door het laatmaniëristische pand Oosterhaven 44, dat ook als pakhuis voor de W.I.C. dienst deed. De gesneden puibalk van de schoudergevel is gedateerd ‘1656’. Mogelijk nog uit circa 1630 dateert de schoudergevel van het eenlaagspand Tuinstraat 24 met hoekpilasters voorzien van schroefvormige pinakels.
In de 18de eeuw (ver)bouwde men slechts enkele diepe huizen. Zo kreeg het in de kern 17de-eeuwse huis Vooreiland 22 in opdracht van burgemeester, houtkoopman en reder Thames Veen in 1728 een fraaie nieuwe gevel in Lodewijk XIV-stijl met asymmetrisch pronkrisaliet, oeil-de-boeufvensters en een gepleisterde lijstgevel met klokvormig middendeel (gerestaureerd 1991, P.W. Vlaming). Bagijnhof 19 en Westerhaven 1 hebben 18de-eeuwse klokgevels; de klokgevel van Nieuwstraat 68 (1783) vertoont Lodewijk XV-details (kuif en hoekvoluten). Achterom 21 is een voorbeeld van een 18de-eeuws eenlaagspand met werkplaats, mogelijk een molenmakerswerkplaats.
Uit 1866 dateert het gepleisterde tweelaagse middenganghuis Vooreiland 2 met balkon en rijke eclectische vormen. Met dit huis vergelijkbare vensterkuifstukken bezit de voorm. burgemeesterswoning Oosterhaven 30 (circa 1865, kern 17de eeuw). Niet gepleisterd maar wel voorzien van eclectische wenkbrauwen is het herenhuis Nieuwstraat 70 (circa 1870). Eclectische elementen vertonen ook de met winkelpuien uitgeruste diepe panden Nieuwstraat 45 (circa 1880) en Oosterhaven 9 (circa 1890). Het winkelpand Nieuwstraat 6 (circa 1915) en het aangrenzende smallere winkelpand Nieuwstraat 8 (circa 1910) met jugendstil-details zijn samen in gebruik als Bakkerijmuseum. Uit de jaren twintig dateren het dubbele huis Vooreiland 13-14 (1921) met expressionistische details, het volkswoningbouwcomplex Koningshof 1-11 (circa 1925) en de voor de opzichter van de Zuiderzeewerken in het district gebouwde houten dienstwoning Overtoom 21 (1927-'28).
