Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Woonhuizen in Beverwijk

betekenis & definitie

Uit de 17de eeuw stamt het diepe huis Breestraat 96, dat is voorzien van een trapgevel met toppilaster (winkelpui modern). Het brede huis Breestraat 100 heeft de versierde vensteromlijsting behouden van een pronkrisaliet uit circa 1750 (pui modern).

Rond 1850 verrees het tweelaagse gepleisterde neoclassicistische herenhuis Beyerlust (Velserweg 14-16), voorheen ‘Zuyderwijk en Beyerlust’, met dakkapel, balkon en twee vooruitspringende gevelpartijen. Een sobere gepleisterde eclectische lijstgevel bezit Peperstraat 24.

Het pand Peperstraat 8 heeft een 19de-eeuwse blokbepleistering en een opvallende eclectische winkelpui met kariatiden.Karakteristieke voorbeelden van huizen in neorenaissance-stijl zijn Breestraat 93 (1886), Dr. Schuitstraat 1, Peperstraat 26 en H. Mandeweg 5 (1908); de laatste drie hebben trapgevels. Het woon- en winkelpand Breestraat 126 (1902) van de voorm. luxebrood- en banketbakkerij H. de Graauw heeft een trapgevel in neorenaissance- en neogotische vormen en een winkelpui met tegelfries.

Het in rationalistische stijl gebouwde huis Peperstraat 22 (1906) vermeldt op het brede boogveld boven de beganegrondvensters de tekst: ‘Van ouds 't Slot van Koninghsberchen 1624’. Vroeg-20ste-eeuws zijn verder de in ‘Um 1800’-stijl gebouwde villa Uytwijck (Pr. Bernhardlaan 8; 1906), de gepleisterde dubbele villa's Prinsesselaan 5-7 en Etta en Wilhelmina (Prinsesselaan 9-11), Prinsesselaan 13-15 (1909; nr 13 ‘Henriëtta’) en de met vakwerktopgevels uitgevoerde dubbele villa Prinsesselaan 6-8 (circa 1910). Villa Heylo (Prinsesselaan 4; circa 1915) heeft een opvallende hoekpartij met erker en loggia. Iets jonger zijn de met riet gedekte landhuizen Vondellaan 27, Willem's hoek (Dr. Schuitstraat 16; circa 1930), en landhuizen Vondellaan 26 en 34 (beide circa 1935).