Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Scholen in Hilversum

betekenis & definitie

De voorm. Hogere Burger School (Jonkerweg 31), nu ‘A.

Roland Holst College’, verrees in 1903 naar een neorenaissance-ontwerp van P. Andriessen met rationalistische elementen en tegeltableaus (gerestaureerd na brand in 1993).

Uit 1903 dateert ook de in neoromaanse stijl ontworpen R.K. Aloysiusmavo (Pr.

Bernhardstraat 160).In opdracht van de dames N.E. Mulert en G.J. Thomassen kwam in 1904 de bijzondere lagere Godelindeschool (Mozartlaan 6) tot stand naar een ontwerp in ‘Um 1800’-stijl van J.W. Hanrath (uitgebreid 1919 en 1928). De Kindertuin (Dudokpark 10) is een in 1905 naar ontwerp van M.A. Poel gebouwde villa met jugendstil-details, waarin een bewaarschool de ‘Wilhelmina-Fröbelschool’ met twee leslokalen en een speelzaal werd ondergebracht.

Uit 1906 dateert de tweelaagse voorm. openbare lagere D. Jordanschool (Geuzenweg 84) . De voorm. R.K. St. Ludgerus Kweekschool (Oude Amersfoortseweg 79-79a), een U-vormig gebouw in sobere neorenaissance-stijl met internaat en kapel, verrees in 1908-'09 naar plannen van H. Nieuwenhuijsen.

In 1921-'22 werd de kapel vergroot. Na de sluiting van het internaat (1972) heeft de Evangelische Omroep dit bouwdeel betrokken en na 1980 ook het schoolgedeelte. Sobere neogotische details vertoont de R.K. lagere school Koninginneweg 42 (1913) . Met rationalistische details uitgevoerd is het voorm. Gymnasium (Schuttersweg 26; 1913).

Hilversum heeft veel expressionistische schoolgebouwen. Uitgevoerd met details in die stijl is de forse Pampediaschool (Larenseweg 28a; circa 1920) , opgezet met vooruitspringende ingangs- en hoekpartijen. Hetzelfde geldt voor het ontwerp van het voorm. schoolgebouw Neuweg 31 (circa 1920) . Expressionistische elementen vertonen de siermetselwerktopgevels van de hoekpartijen van het voorm. Chr. Lyceum in 't Gooi (Lage Naarderweg 45-47; 1920, J.L. van der Bom). Dit pand is in 1970 betrokken door de TROS en uitgebreid in 1998 (P.J. de Clerq Zubli).

Sober expressionistisch van vorm zijn de voorm. Gooise Huishoudschool (Vermeerlaan 13; 1921, B.H. en C.M. Bakker) en het schoolgebouw Van 't Hoffplein 2 (1929, J.Ph. Wormser en B.E. Wentink). In zakelijk-expressionistische stijl ontwierp N.

Andriessen de in 1928-'29 gebouwde R.K. lagere scholen Kamerlingh Onnesweg 2 en C. Drebbelstraat 64. In 1937 volgde naar zijn ontwerp het R.K. Alberdingk Thijm College (Emmastraat 56; 1937) voor middelbaar onderwijs. Dit zakelijk-expressionistische gebouw heeft een karakteristiek open portiek met glazen ingangspui.

Architect W.M. Dudok heeft een sterk stempel gedruk op de Hilversumse scholenbouw. Een vroeg ontwerp was de Rembrandtschool (Rembrandtlaan 30; 1919-'20), een gecombineerde Muloen handelsdagschool. Dit T-vormig gebouw bestaat uit kubusvormige volumes met expressionistische details. Hij ontwierp ook de glas-in-loodramen van het trappenhuis (gerestaureerd 2000). Vervolgens ontwierp hij diverse openbare lagere scholen in de voor zijn werk kenmerkende zakelijk-expressionistische stijl met strokenvensters, geglazuurde onderdelen, stalen ramen en verticale accenten.

Voorbeelden hiervan zijn de Dr. H. Bavinckschool (Bosdrift 21; 1921-'22) en de Vondelschool (Schuttersweg 36; 1927-'29). Enkele van zijn scholen hebben ver overstekende dakranden en halfronde bouwdelen, zoals de Julianaschool (Eikbosserweg 166; 1926-'27), de Ruysdaelschool (Ruysdaellaan 6; 1928) en de Lorentzschool (Lorentzweg 135; 1930), voorheen Valerius- en Marnixschool genoemd. De eenlaagse Nienke van Hichtumschool ('s-Gravesandelaan 56; 1931-'32), een voorm. kleuterschool, valt op door de uitkragende lange vensterstroken. De uit tweelaagse vleugels bestaande voorm.

Snelliusschool (Snelliuslaan 10; 1931, uitgebreid 1933) was bestemd voor openbaar Mulo-onderwijs en is nu in gebruik als kantoor. Meer in lijn met het Gooise karakter van de Hilversumse architectuur ontwierp Dudok ook enkele openbare lagere scholen met schilddaken, zoals het gebouw Minckelersstraat 36 (1925), de Nassauschool (Merelstraat 45; 1927-'28) en de voorm. Multatulischool (Sumatralaan 40; 1930) , nu Geref. basisschool ‘De Wegwijzer’. Het mooiste voorbeeld is echter de gepleisterde en met riet gedekte Fabritiusschool (Fabritiuslaan 52; 1926).