Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De Herv. kerk in Middenbeemster

betekenis & definitie

(Middenweg 148) is een zaalkerk voorzien van een ingebouwde toren van drie geledingen met achtkantige lantaarn en naaldspits.

Naar plannen van Hendrick de Keyser - en met medewerking van Hendrick Jacobsz Staets en Cornelis Danckerts de Rij kwam in 1618-'21 de toren tot stand, in 1621-'23 gevolgd door het schip en in 1626 door de aanbouwen naast de toren. De zandstenen westingang is uitgevoerd in maniëristische stijl. De torenbekroning met vier uitbouwtjes ontstond in 1661 naar ontwerp van Pieter Post en werd bij de restauratie in 1950-'59 (C.W. Royaards) herbouwd. De kerk is verder gerestaureerd in 2004.

Het interieur wordt gedekt door een houten tongewelf met trekbalken. Tot de 17de-eeuwse inventaris behoren een preekstoel, doophek en banken. Verder zijn er een epitaaf voor Tobias de Coene († 1618), grafzerken voor Johan van Reygersberg († 1693) en diens vrouw Sara van Os († 1703) en een door de firma L. van Dam & Zn. gebouwd orgel (1908; gerestaureerd 2002).

Het kerkterrein is toegankelijk via een gemetselde boogbrug en een 18de-eeuws toegangshek tussen 18de-eeuwse, geblokt gepleisterde hekpijlers met natuurstenen vaasbekroningen, afkomstig van boerderij Vredeveld aan de Volgerweg.

De voorm. pastorie (Middenweg 178) is een dwars eenlaagspand uit 1666, in de 19de eeuw voorzien van een gepleisterde voorgevel met erker. Het pand is nu een museum voor de schrijfster Betje Wolff. De voorm. kosterij (Middenweg 176; circa 1875) is een eclectisch herenhuis.