Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De Herv. kerk in Medemblik

betekenis & definitie

(Kerksteeg 6a) , oorspronkelijk gewijd aan St. Bonifatius en later ook aan St.

Maarten, is een driebeukige hallenkerk met driezijdige sluitingen. De forse toren heeft drie geledingen, een houten balustrade en een achtkantige gemetselde spits met hogels en lantaarn.

Een eerste kerk ter plaatse wordt in 1118 vermeld.Begin 15de eeuw (1404) begon de bouw van de laat-gotische toren met spitsboognissen en gemetselde spits. De huidige kerk kwam in de 15de eeuw tot stand, maar had sterk te lijden van de plundering in 1517 en de stadsbrand in 1555. Het al rond 1525 begonnen bredere noorderzijkoor kwam enige tijd na 1555 gereed; de geplande verbreding van de zuiderzijbeuk werd niet meer verwezenlijkt. In 1639 heeft men de kerkvloer opgehoogd en in 1658 kreeg de kerk een nieuwe bekapping en voorzag men de torenspits van een lantaarn met daarin twee klokken van Francois en Pieter Hemony (1649) en een klok van Everardus Splinter (1636). Hoofdkoor en noorderzijkoor werden in 1860-'63 gesloopt en vervangen door driezijdige sluitingen. Ook werd de kerk toen gepleisterd.

De herbouw van het zuiderzijkoor en een inwendige bepleistering volgden in 1902-'04. De toren is gerestaureerd in 1925-'26 (H. van Heeswijk). Restauratie en ontpleistering van de kerk volgden in 1969-'71 en 1991-'93 (Schipper & Zijlstra).

Het in terieur wordt gedekt door houten tongewelven met trekbalken. Op de zuilen zijn met rolwerk versierde cartouches aangebracht (1602). Tot de inventaris behoren een met scènes uit de geschiedenis van Judith en Holofernes versierde preekstoel (circa 1560), een houten koorhek (1572; noordbeuk), een overhuifde herenbank (17de eeuw) en verder 18de-eeuwse kerkbanken en een koperen memorieplaat voor lord George Murray († 1760). Het in 1668-'71 door Pieter Backer gebouwde orgel werd in 1785 door Christoffel Bätz vergroot. Fraai zijn zes veelal met kwabornament gedecoreerde gebrandschilderde ramen (1670, 1671, 1681, 1709 en 1904); het jongste werd gemaakt door atelier Schouten.