Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Beeckestein in Velsen

betekenis & definitie

(Rijksweg 136). Dit van oorsprong laat-middeleeuwse huis kreeg in 1522 de huidige naam naar Jan van Beeckesteijn uit Haarlem.

Jan Trip jr. zoon van de Amsterdamse burgemeester Jan Trip liet het deels onderkelderde tweelaagse huis in 1716-'21 voorzien van een nieuwe voorgevel met beeldhouwwerk van Ignatius van Logteren.Het middenrisaliet heeft een opzetstuk met uurwerk in Lodewijk XIV-stijl en een ingangsomlijsting met ionische pilasters en het alliantiewapen van de families Trip en Van Hoorn. Voor Jacob Jansz Boreel werden verbouwingen uitgevoerd in 1747, 1757 en 1768, waarbij het huis werd vergroot met twee vlak gedekte zijvleugels (voorzijde) en een achtervleugel. Het hoofdgebouw heeft een opengewerkte klokkentoren. In de Tweede Wereldoorlog diende Beeckestein als militair onderkomen en in 1959-'69 is het gerestaureerd en als museum ingericht.

Aan weerszijden van het voorplein staan twee wit geschilderde vroeg-18de-eeuwse bouwhuizen. Achter beide bouwhuizen loopt een 18de-eeuwse slangenmuur. Het padenstelsel van de tuin direct achter het huis en de rechthoekige vijver op de kruising (1719) horen bij een vroeg-18de-eeuwse formele aanleg; de vakken hebben een vroeg-landschappelijke invulling. In het verlengde daarvan ligt een landschappelijke aanleg uit 1765-'72 naar plannen van Johan Georg Michael met assistentie van Johann Heinrich Müntz. De beelden langs de laan in de as van het huis zijn afkomstig van de voormalige buitenplaats Spaarnberg te Santpoort. Achter in de formele tuin ligt een 18de-eeuwse ijskelder (gerestaureerd 1973).

Uit 1770 dateert de als tuinsieraad gebouwde tuinmanswoning (P.C. Hooftlaan 93, Driehuis) in de vorm van een neogotische kapel. De rond 1820 gesloopte tuinmuur met toegangshek en twee speelhuisjes heeft men bij de laatste restauratie gereconstrueerd. Het huidige smeedijzeren toegangshek is afkomstig van boerderij Vredeveld in Middenbeemster. In het park staat verder een aantal bunkers uit de Tweede Wereldoorlog.