Monumenten in Nederland: Noord-Brabant

Ton Kappelhof, Chris Kolman, Ben Kooij, Ben Olde Meierink, Nelleke Reijs en Ronald Stenvert (1997)

Gepubliceerd op 13-07-2017

De R.K. St.-Lambertuskerk in Veghel

betekenis & definitie

De R.K. St.-Lambertuskerk (Markt ong.) is een driebeukige neogotische kruisbasiliek met hoge westtoren en slanke naaldspits, gebouwd in 1858-'62 naar plannen van P.J.H. Cuypers.

Het is de eerste grote kerk waarbij Cuypers zich voor het ontwerp liet inspireren op de 13de-eeuwse Franse gotiek. Het interieur heeft bakstenen kruisribgewelven. Het atelier van Cuypers en Stoltzenberg verzorgde het overgrote deel van de neogotische inventaris, waaronder de vele zandstenen heiligenbeelden. Het sacramentsaltaar werd in 1886 gemaakt door H. van der Geld. Bij een restauratie in 1992-'94 werden de gepolychromeerde heiligenbeelden bij de pijlers hersteld.

Op het kerkhof bevindt zich een calvarieberg met grafkelders en kruisigingsgroep met gietijzeren kruisbeeld, vervaardigd in 1852 en verplaatst in 1873. J. Goossens maakte omstreeks 1850 de in de berg geplaatste gepolychromeerde terracotta beeldengroep met voorstelling van zielen in het vagevuur. Verder zijn er nog diverse monumentale 19de-eeuwse grafmonumenten in neobarokke en neogotische vormen. De pastorie (Burg. De Kuyperlaan 1) werd in 1902-'03 gebouwd naar plannen van J.Th.J. Cuypers en J. Stuyt.