Gepubliceerd op 02-01-2020

Termunten en Termunterzijl (gemeente Delfzijl)

betekenis & definitie

Wierdedorp met rechthoekige structuur, ontstaan in de vroege middeleeuwen op een oeverwal van de Munte of Termunter Aa. Op de hoge wierde werd in 1258 het cisterciënzerklooster Menterne of Termunt gesticht door de abdij te Aduard.

Rond 1300 werd de Munte afgedamd en voorzien van een uitwateringssluis of zijl; deze wordt voor het eerst genoemd in 1391. Na de verwoesting van het klooster in 1569 gebruikte men het sloopmateriaal voor het herstel van de zeedijk.

Voor een betere afwatering werd in 1600-'01 het Termunter Zijldiep gegraven. Een stormvloed in 1686 verwoestte de zijl, waarna de stad Groningen in 1724 de huidige overkluisde sluis liet bouwen.

In 1870 kwam aan de oostzijde een nieuwe sluis tot stand. Tussen beide sluizen verrees in 1930-'31 een gemaal.

De oude buitenhaven, in gebruik bij garnalenvissers, kwam binnen de in 1972 in het kader van de Deltawet aangelegde nieuwe zeedijk te liggen. De zijl en omgeving zijn een beschermd gezicht.