In het artikel "Het multiculturele drama" (NRC Handelsblad 29 januari 2000) uitte Paul Scheffer zijn bezorgdheid over de effectiviteit van het Nederlandse integratiebeleid.
Migrantenkinderen hebben minder kansen dan autochtone kinderen en een achterstand in taalontwikkeling. Ook hebben allochtonen minder kansen op de arbeidsmarkt en blijft de werkloosheid onder hen groot. Volgens Scheffer is het beleid mislukt en blijft een groot verondersteld reservoir aan talent onbenut. Na verwijzing naar de terugdringing van de sociale ongelijkheid en de verheffing van verschillende bevolkingsgroepen in het verleden, uit hij de vrees voor toenemende spanning tussen verschillende bevolkingsgroepen in Nederland. 'Juist daarom is de gelaten manier waarmee gereageerd wordt op het ontstaan van een nieuwe, veel venijniger tweedeling in de Nederlandse samenleving onvoorstelbaar. Want waarom wordt er niet in veel dwingender termen gesproken over het achterblijven van hele generaties allochtonen en over de vorming van een etnische onderklasse? Zo energiek als de sociale kwestie van weleer te lijf is gegaan, zo aarzelend wordt nu omgegaan met het culturele drama dat zich onder onze ogen voltrekt.'
Hij ziet een doemscenario voltrekken: het multiculturele drama. Als oplossing ziet hij een groter saamhorigheidsgevoel en een notie van Nederlanderschap voor zowel autochtonen als allochtonen. Het essay veroorzaakte veel discussie in de media, maar critici wezen erop dat verhoudingsgewijs weinig allochtonen zich daarin mengden. Hetgeen door sommigen weer als bewijs werd gezien voor de visie van Scheffer.
