Leer of wetenschap van de ziel, voortgekomen uit de wijsbegeerte, in de loop van de geschiedenis tot een wetenschap uitgegroeid, tijdens welke ontwikkeling diverse veranderde inzichten omtrent haar object zijn ontstaan. Thans deel uitmakend van de sociale wetenschappen.
De moderne psychologie begint met Descartes, die de mens als een eenheid van twee substanties zag: de bewuste ziel (res cogitans) of bewust sturingscentrum, en het stoffelijk lichaam (res extensa) begrepen als machine die de prikkels uit de buitenwereld ondergaat. De interactie tussen beide vindt plaats in de pijnappelklier. De bewustzijnsverschijnselen kregen zo een eigen gebied toegewezen, terwijl de verrichtingen van het lichaam werden toegewezen aan de onderscheiden wetenschap van de fysiologie. Deze invloed van Descartes strekt zich uit tot het begin van de twintigste eeuw en staat bekend als de Carteniaanse splitsing.
