Gepubliceerd op 13-06-2017

Volkenbond

betekenis & definitie

Internationale organisatie die in 1919 werd opgericht om de wereldvrede na de Eerste Wereldoorlog te handhaven.

De Volkenbond ontstond tijdens de conferenties die na de Eerste Wereldoorlog in Parijs en omgeving werden gehouden. De bekendste vredesconferentie was die van Versailles, waar vrede met Duitsland werd gesloten.

De Volkenbond ging uit van de volgende principes: collectieve veiligheid, internationale geschillen door overleg oplossen, ontwapening en open diplomatie. Daarnaast werden talrijke neven- en hulporganisaties in het leven geroepen, zoals het Internationaal Arbeidsbureau en de Wereldgezondheidsorganisatie. De organisatie werd in Genève gevestigd.

De belangrijkste initiatiefnemer was de Amerikaanse president Woodrow Wilson. Omdat de Amerikaanse Senaat tegen de koppeling van de Volkenbond aan de vredesverdragen was, traden de VS niet tot de organisatie toe. Men vond het risico van betrokken te worden bij een nieuwe oorlog te groot.

Aanvankelijk was de Volkenbond vooral een bond van overwinnaars. In 1926 werd Duitsland lid en in 1934 de Sovjetunie. In de jaren twintig was de Volkenbond nog redelijk succesvol als bemiddelaar in internationale conflicten. In de jaren dertig bleek de Volkenbond echter niet bij machte de agressieve buitenlandse politiek van de totalitaire staten Italië, Duitsland en Japan te beteugelen. Deze staten trokken zich niets aan van de Volkenbond en zegden hun lidmaatschap op. Door het ontbreken van een strijdmacht was de Volkenbond niet in staat maatregelen af te dwingen. Het enige machtsmiddel was het uitvaardigen van economische sancties.

Op 8 april 1946 vond de laatste vergadering van de Algemene Vergadering van de Volkenbond plaats. De erfenis, waaronder mandaatgebieden als Zuidwest-Afrika (Namibië), werd aan de Verenigde Naties overgedragen; de baten werden onder de leden verdeeld. In totaal zijn 62 landen lid van de Volkenbond geweest.