Gepubliceerd op 13-06-2017

Helfferich, Karl (1872-1924)

betekenis & definitie

Duits politicus en financieel deskundige.

Helfferich studeerde economie en trad in 1901 in dienst van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Vervolgens was hij van 1906-08 directeur van de Bagdad-spoorweg en van 1908-15 directielid van de Duitse rijksbank. In februari 1915 werd Helfferich staatssecretaris van Financiën. Hij baseerde de financiering van de oorlog vooral op leningen en niet op belastingen, wat hem door linkse kringen zeer kwalijk werd genomen. Helfferich werd in mei 1916 minister van Binnenlandse Zaken, maar werd in november 1917 wegens zijn financieringspolitiek door een meerderheid in de Rijksdag gedwongen af te treden.



Na de novemberrevolutie van 1918 trad Karl Helfferich op als leider van de Deutschnationale Volkspartei (DNVP). Deze partij was extreem-nationalistisch en bestreed uit alle macht de bepalingen van het Verdrag van Versailles. Helfferich trok fel van leer tegen de eerste regeringen van de Weimar-republiek. Voor zijn aanvallen op de minister van Financiën Matthias Erzberger, die zich inspande om de Duitsers het vredesverdrag te laten accepteren, werd hij in 1919 wegens belediging tot een boete veroordeeld. Daarna toonde hij zich een fel tegenstander van de Erfüllungspolitik, die erop gericht was de overwinnaars van de Eerste Wereldoorlog te tonen dat Duitsland wel herstelbetalingen wilde verrichten, maar dat het daartoe niet in staat was. Helfferich was van mening dat Duitsland geen pfennig aan de overwinnaars moest betalen.

Als bekwaam financier hielp hij in 1923 de president van de rijksbank Hjalmar Schacht bij de voorbereiding van de stabilisatie van de Duitse mark. Helfferich kwam bij een spoorwegongeluk om het leven.