Het verwerven van politieke zelfstandigheid door voormalige koloniën.
Aan het eind van de achttiende eeuw, toen de Verenigde Staten zich van Groot-Brittannië losmaakten, was voor het eerst sprake van dekolonisatie. In het begin van de negentiende eeuw bevrijdden een groot aantal Zuid-Amerikaanse landen zich van het Spaanse koloniale gezag. Na de Tweede Wereldoorlog volgde de afbraak van de koloniale rijken van Frankrijk, Groot-Brittannië, Nederland, Portugal en België.
Aan het begin van de jaren negentig is nauwelijks meer sprake van koloniën. Sommige Europese landen hebben nog wel nauwe banden met gebieden overzee, zoals Nederland met de Nederlandse Antillen en Frankrijk met eilanden in de Grote Oceaan, die oorspronkelijk koloniën waren.
