Lexicon van de Psychologie

N. Sillamy (1965)

Gepubliceerd op 22-02-2023

INSTINCT

betekenis & definitie

spontaan, aangeboren en onveranderlijk → gedrag dat alle leden van dezelfde soort gemeen hebben en dat aangepast lijkt aan een doel dat men zich niet bewust is. Een vogel, die een bepaalde organische ontwikkeling bereikt heeft, bouwt een nest volgens een techniek die zijn soort eigen is.

Zijn gedrag lijkt verankerd in zijn zenuwstructuur. Volgens de klassieke opvattingen was het instinct onveranderlijk. Nu weet men dat het kan veranderen. Naarmate het om een hoger ontwikkeld dier gaat, is het gedrag meer vatbaar voor veranderingen en oefent het leerproces er meer invloed op uit. Zo bouwen bevers, die door jagers bestookt worden, geen ‘hutjes’, maar verbergen zich in holen. Bij de mens zijn van te voren gevormde gedragingen een uitzondering (het zuiginstinct); bijna al zijn gedragsvormen zijn aangeleerd. Zelfs wat men → moederinstinctnoemt, wordt beïnvloed door sociale omstandigheden. Intelligentie, (Galvano)tropisme, Zelfbehoud.