Evenals op de Veluwe vinden we in Centraal Overijssel een groot complex heuvelruggen, dat zijn ontstaan primair dankt aan de omstandigheid dat zich uitbreidend Scandinavisch landijs afzettingen opzij schoof en opstuwde. Verreweg de grootste en natuurrijkste van deze stuwwallen wordt ook wel de Sallandse Heuvelrug genoemd. Dit ondanks het feit dat hij ten dele ook in Twente is gelegen. Evenals de meeste andere stuwwallen van Centraal Overijssel is de Sallandse Heuvelrug (vrijwel) noord-zuid georiënteerd.
De vijftien kilometer lange Sallandse heuvelrug is van het hogere matig geaccidenteerde type. Dit betekent dat zeer steile hellingen er slechts zeer plaatselijk voorkomen. Van de heuvelrug is het als de Hellendoornse Berg bekende noordelijk deel in verhouding tot zijn hoogte opmerkelijk smal. Verder naar het zuiden is de stuwwal veel breder en ook hoger. Daarbij bedraagt de maximale breedte iets meer dan vier en een halve kilometer. Niet ver van de plek waar dit het geval is vinden we ook het hoogste punt, dat ruim 75 meter boven N.A.P. ligt.
Het noordwesten, noordoosten en zuiden van het relatief brede stuwwal gedeelte worden respectievelijk als de Haarler-, Noetseler- en Holterberg onderscheiden. Op de overgang van het smalle naar het bredere deel van de Sallandse Heuvelrug vertoont het stuwwal reliëf een pas, die zowel door een belangrijke weg als spoorlijn wordt gesneden. Oostelijk van de pas groeide de jonge nederzetting Nijverdal sterk uit.
