Lexicon van de Nederlandse Landstreken

dr. H.A. Visscher (2002)

Gepubliceerd op 24-02-2017

IJsselmonde

betekenis & definitie

Een tegenwoordig sterk verstedelijkt, vrij langgerekt deel van het Zuid Hollandse bedijkingenlandschap, dat door de Nieuwe Maas, Noord en Oude Maas wordt omsloten. De lengte van het gebied bedraagt hemelsbreed maximaal 25 km en de breedte hoogstens 8 km, wat even ten westen van Barendrecht het geval is.

Omstreeks het begin van onze jaartelling was IJsselmonde een gebied waar de grote rivieren wat slib brachten, maar ook veen werd gevormd. Tijdens de Hoge Middeleeuwen is dit gebied gaandeweg door enkele dijken tegen de geregeld optredende inundaties beschermd.
Het aldus verpolderde IJsselmonde zou vooral omstreeks 1375 echter toch weer met overstromingen te maken krijgen. Een groot deel van het gebied werd daarbij zelfs vrijwel onbewoonbaar.
Min of meer gevrijwaard van de laatmiddeleeuwse overstromingen bleven onder meer het Land van Poortugaal in het westen en de Zwijndrechtse Waard in het uiterste oostzuidoosten.
Laatstgenoemd gebied was vanouds door de Waal van de rest van IJsselmonde gescheiden. Waar het cultuurland moest worden prijsgegeven vonden op- en aanslibbingen plaats, die na verloop van tijd door herbedijkingen zouden worden gevolgd. Door die herbedijkingen vormde het polderland van IJsselmonde omstreeks 1435 een viertal eilanden van nogal uiteenlopende grootte.