Lexicon Nederland en België

Liek Mulder (1994)

Gepubliceerd op 02-08-2017

Vrijzinnig Democratische Bond

betekenis & definitie

Vrijzinnig Democratische Bond (vdb), voormalig Nederlandse liberale politieke partij, opgericht in 1901. De aanleiding tot de oprichting was het verwerpen van een bestuursvoorstel van de Liberale Unie (1900) om de invoering van algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen urgent te verklaren.

Het hoofdbestuur van de Liberale Unie trad daarop vrijwel geheel af. De uitgetredenen vormden met de reeds sinds 1888 bestaande Radicale Bond onder M.W.F. → Treub op 17.3.1901 de vdb. In 1905 verbond de vdb zich met de Unie-liberalen tegen het ministerie-Kuyper; in 1913 vormde hij met de Unie-liberalen en de Vrij-liberalen de → concentratie. In het tweede en derde ministerie-Colijn (1933-1937) was de vdb met twee ministersposten vertegenwoordigd. De vdb was voor gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs en ijverde voor sociale wetgeving, handhaving van het particulier eigendomsrecht en vrijheid en gelijkheid. De partij was echter tegen extreem individualisme en socialisme. Van 1924-1936 was de vdb voorstander van nationale ontwapening. In 1946 ging de vdb op in de Partij van de Arbeid, maar al in 1947 trad een deel van de vroegere vdb'ers uit, onder leiding van P.J. → Oud, die in 1948 samen met de Partij van de Vrijheid de → Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (vvd) oprichtte. Op 10.1.1953 werd de vdb heropgericht, met dezelfde beginselen als de vroegere partij. Op 27.6.1960 ging deze partij een combinatie aan met de Sociale Bond en Sportbelangen onder de naam Vrije Democratische Unie, die een plaats wilde innemen tussen PvdA en vvd. Deze poging mislukte, waarna de vdb definitief van het politieke toneel verdween.