Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, Nederlandse organisatie, op 16.11.1784 in Edam opgericht door een groep onder leiding van de doopsgezinde predikant Jan Nieuwenhuijzen uit Monnickendam. De groep werd geïnspireerd door het 18e eeuwse rationalisme: verbetering van het onderwijs aan het volk zou een machtig middel zijn om de mensheid vooruit te brengen.
De Maatschappij, waarvan de leden georganiseerd werden in departementen, schreef prijsvragen uit, stichtte bewaar en lagere scholen, steunde arme ouders bij het bekostigen van het onderwijs aan hun kinderen, stichtte spaarbanken en bibliotheken, organiseerde culturele evenementen en gaf advies aan de regering. De Maatschappij verwierf in 1918 het recht op een bijzondere leerstoel in de pedagogiek aan de Universiteit van Amsterdam. In 1919 werd in Amsterdam het Nutsseminarie voor Pedagogiek opgericht, later de Nutsacademie voor Pedagogische en Maatschappelijke Vorming in Rotterdam.
