[elektriciteit]
Zie: toegang tot het net via onderhandelingen.
[gas]
Bij toegang tot het systeem via onderhandelingen onderhandelen aardgasbedrijven en in aanmerking komende afnemers binnen en buiten het door het stelsel van systemen bestreken grondgebied over toegang tot het systeem met het oog op het sluiten van leveringscontracten op basis van vrijwillige commerciële overeenkomsten. De partijen zijn verplicht te goeder trouw over toegang tot het systeem te onderhandelen. Over de contracten voor toegang tot het systeem moet met de betrokken aardgasbedrijven worden onderhandeld. De aardgasbedrijven moeten elk jaar hun belangrijkste handelsvoorwaarden voor het gebruik van het systeem publiceren (artikel 15 Gasrichtlijn).
De Gasrichtlijn verplicht de lidstaten hun gasnetten (de Gasrichtlijn spreekt van ‘systeem’). te openen voor derden. Daarbij laat de Gasrichtlijn de lidstaten de keuze tussen toegang tot het systeem via onderhandelingen (onderhandelde toegang). en gereguleerde toegang.
De criteria die bij deze procedures worden gehanteerd, moeten objectief, transparant en niet-discriminerend zijn (artikel 14 Gasrichtlijn).
In een systeem van onderhandelde toegang moeten de partijen te goeder trouw onderhandelen over de toegang tot het systeem en geen van de partijen mag misbruik maken van haar onderhandelingspositie om de goede afloop van de onderhandelingen te belemmeren (artikel 21 Gasrichtlijn).
De Gasrichtlijn biedt een beperkt aantal gronden waarop aardgasbedrijven toegang tot het systeem mogen weigeren. Deze mogelijkheden om toegang te weigeren, worden onder ‘toegang tot het systeem’ besproken.
Nederland heeft voor gas gekozen voor het systeem van onderhandelde toegang. Alleen voor transport van gas dat bestemd is voor beschermde afnemers, dan wel na 1 januari 2004 voor kleinverbruikers kent de Nederlandse Gaswet het systeem van gereguleerde toegang.
In België kan men beschouwen dat het binnenlands vervoer onder een systeem van gereguleerde toegang valt, terwijl voor doorvoer onderhandelde toegang geldt.
Zie ook: aardgasbedrijf, E: doorvoer, C: systeem, C: toegang tot het systeem.
Vergelijk: C: essentiële faciliteit, C: gereguleerde toegang, D: onderhandelde toegang.
