De verantwoordelijkheid van afnemers, niet zijnde beschermde afnemers, en vergunninghouders om programma’s met betrekking tot de productie, het transport en het verbruik van elektriciteit op te stellen of te doen opstellen ten behoeve van de netbeheerders en zich met inachtneming van de voorwaarden, bedoeld in artikel 31, te gedragen overeenkomstig die programma’s (artikel 1, eerste lid, onderdeel o, Elektriciteitswet 1998).
De verantwoordelijkheid van afnemers, niet zijnde beschermde afnemers, en vergunninghouders om energieprogramma’s met betrekking tot de productie, het transport en het verbruik van elektriciteit op te stellen of te doen opstellen ten behoeve van de netbeheerders en zich met inachtneming van de voorwaarden, bedoeld in [ex] artikel 26 [nu: 31], te gedragen overeenkomstig die energieprogramma’s (Begrippenlijst).
Programmaverantwoordelijkheid is de verantwoordelijkheid van degenen die gebruik maken van transportdiensten om dagelijks de productie, het transport en het verbruik van elektriciteit te plannen en bekend te maken aan de netbeheerders. Hierdoor kunnen deze netbeheerders het transport ordelijk faciliteren en kan de Landelijk Netbeheerder de onbalans corrigeren (Folder; ‘Wat is programmaverantwoordelijkheid’, uitgegeven door TenneT).
Programmaverantwoordelijkheid wordt ook gedefinieerd in de FAQ van de DTe. Daar wordt onder programmaverantwoordelijkheid verstaan de verantwoordelijkheid van alle aangeslotenen op het Nederlandse elektriciteitsnet om dagelijks de productie, het transport en het verbruik van elektriciteit te plannen en deze planning moet in de vorm van energie- en transportprogramma’s bekend te maken aan respectievelijk de netbeheerder van het landelijk hoogspanningsnet TenneT en de regionale netbeheerders. De transportprogramma’s stellen de netbeheerders in staat het transport van elektriciteit te plannen en ordelijk te laten verlopen. De energieprogramma’s stellen TenneT in staat de geplande productie en afname te balanceren en eventuele afwijkingen van de programma’s achteraf te verrekenen (FAQ nr. 27).
Elke vrije afnemer, vergunninghouder of producent heeft zelf programmaverantwoordelijkheid. De programmaverantwoordelijkheid kan (meestal tegen betaling). worden overgedragen aan andere programmaverantwoordelijken (FAQ nr. 28).
Een leverancier van duurzame elektriciteit is verplicht de programmaverantwoordelijkheid voor beschermde afnemers die uitsluitend deze elektriciteit van hem afnemen, over te nemen van de desbetreffende vergunninghouder (artikel 3.1.2a SysteemCode). De vergunninghouder is op zijn beurt verplicht de programmaverantwoordelijkheid voor die beschermde afnemers die uitsluitend duurzame elektriciteit afnemen, over te dragen aan de leverancier van die elektriciteit (artikel 3.1.2b SysteemCode).
De programmaverantwoordelijkheid heeft met het handhaven van de energiebalans te maken, maar betreft een ander aspect: afnemers moeten opgeven hoeveel elektriciteit zij op een bepaald moment denken op te wekken en op het net in te voeden respectievelijk hoeveel elektriciteit zij denken af te nemen van het net. Op grond van deze programma’s kan TenneT anticiperen bij het handhaven van de energiebalans. Wijkt de hoeveelheid daadwerkelijk ingevoede of afgenomen elektriciteit af van het opgegeven programma, dan moet TenneT dat corrigeren. De kosten die daaraan verbonden zijn, worden doorberekend aan degene die afweek van het opgegeven programma (MvA, EK 1998-1999, 26 303, nr. 225c, p. 24-25).
De programmaverantwoordelijkheid wordt geregeld in Hoofdstuk 3 van de SysteemCode.
Zie ook: aangeslotene, D: afnemer, niet zijnde een beschermde afnemer, D: energieprogramma, D: handhaven van de energiebalans, D: landelijk hoogspanningsnet, D: netbeheerder, D: onbalans, D: producent, D: TenneT, D: vergunninghouder (voor 1 januari 2004)., D: vrije afnemer.
