De hoeveelheid gas die in een ondergrondse gasberging noodzakelijkerwijs permanent aanwezig is om de vereiste functionaliteit te leveren.
Het kussengas is het bij de opslag niet nuttig bruikbare deel van het gas in de ondergrondse berging; het dient om de druk voor het werkgas op te bouwen.
Onder kussengas wordt verstaan dat gedeelte van het opgeslagen gas dat aanwezig moet zijn als drijvende kracht om de druk in het veld op peil te houden en derhalve niet onttrokken kan worden bij geregeld cyclisch gebruik (Richtlijnen Gaswet, Consultatie- en informatiedocument 2001, DTe: Den Haag 2001). Het kussengas zal dus tijdens de hele periode dat de ondergrondse berging voor gasopslag gebruikt wordt, in het gasveld blijven.
Het kussengas bestaat uit het gas dat nog aanwezig was in de ondergrondse berging (het rest- of residugas en het residentgas). en het gas dat eventueel is geïnjecteerd om de juiste druk van het kussengas te kunnen opbouwen (het vulgas).
Kussengas wordt genoemd in de definitie van werkgas: werkgas omvat geen kussengas (artikel 1, onderdeel k, Richtlijnen Gasopslag 2002; artikel 1, eerste lid, onderdeel m, Richtlijnen Gasopslag 2003).
Zie ook: resident gas, D: residu gas.
Vergelijk: D: werkgas.
