Smartengeld is de vergoeding die wordt uitgedeeld als gevolg van geestelijke of immateriële letselschade. Het betreft dus schade die door toedoen van anderen is aangericht en waarvoor men een vergoeding wilt.
Wanneer men het slachtoffer is van letselschade, wilt men hiervoor vaak een vergoeding. Bij lichamelijke letselschade is deze vergoeding relatief makkelijk vast te stellen. het slachtoffer heeft immers kosten aan zorg en verliest inkomen. In het geval van geestelijke letselschade is zowel de aangebrachte schade als de vergoeding een stuk lastiger vast te stellen. Wanneer men aantoonbaar geestelijke schade heeft, in zijn of haar persoon of naam is geschaad of wanneer de nagedachtenis aan een familielid is aangetast, kan men een aanspraak doen op smartengeld. Hiervoor moet men een rechter aantonen dat de geestelijke schade dusdanig ernstig is dat men denkt recht te hebben op compensatie.
Bij het vaststellen van de hoogte van het smartengeld spelen verschillende factoren een rol. Zo wordt gelet op de leeftijd van het slachtoffer, de looptijd van het letsel, de mate van arbeidsongeschiktheid en de mate waarin men wordt beperkt in de toekomst. Doordat er met zoveel factoren rekening moet worden gehouden, zijn er gevallen waarin rechters voor dezelfde schade andere bedragen aan smartengeld hebben uitgegeven. Sinds 2012 wordt elk jaar door de ANWB een Smartengeldgids uitgegeven, waarin alle uitspraken van rechters met betrekking tot smartengeld staan en alle factoren die zij in hun uitspraken hebben meegewogen. Dit boekje wordt onder andere gebruikt door advocaten om te laten zien hoe eerdere uitspraken van rechters tot stand kwamen. Hieruit blijkt wel eens dat de bedragen die worden toegewezen aan dezelfde soort zaken flink uiteen kunnen lopen.
