i, n.
I. in ’t alg., teken, kenteken, merk, spoor, signa et notae locorum, Cic., signa pedum sequi, Ov., en zo alleen signa sequi, Verg., signa timoris mittere (geven), Caes.
II. in ’t bijz.,
a. veldteken, banier, vaandel, en wel: van de grotere legerafdelingen, de legioenen enz., signa relinquere, Sall. of ab signis discedere, Caes., deserteren, signa ferre, opbreken, Caes., evenzo signa movere, Liv., en signa tollere, Vell., signa convelli iubere, bevel geven tot opbreken, Liv., signa inferre, tot de aanval vooruitrukken, aanvallen, absol., Caes., portae, Liv., in hostes, Caes., signa conferre of = de vaandels op één punt samenbrengen, Caes., Liv., en zo ad alqm, zich met iemd verenigen, Liv., of = handgemeen worden, een aanval doen, cum Alexandrinis, Cic., in laevum cornu, Liv., en vand. collatis signis certare of dimicare, een formele slag leveren, Liv., collatis signis superare hostem, in een formele slag, Cic., sub signis ducere legionem, in het gelid, in slagorde, Cic., overdr., signa conferre, Cic., infestis signis inferuntur Galli in Fonteium, Cic.; van de afzonderlijke cohorten en manipels (tegenover aquila, van de legioenen), s. militaria . . . aquila, Cic., vand. meton. = cohort, manipel, octo cohortes . . . reliqua signa, Sall., terror primo Latinorum signa turbavit, Liv. | door de veldheer gegeven) teken, commando, en wel: door een op de veldheerstent gestoken rode vlag (vexillum), s. pugnae proponere, Liv.; met de tuba enz., s. tubā dare, Caes., s. proelii exposcere, Caes., s. canere, Sail., vgl. ea signa, quae receptui canunt, Cic.; parool, wachtwoord, signum petere, Verg., it bello tessera s., Verg.
b. het door de praetor of consul bij de wedrennen in de circus met een vlag (mappa) gegeven teken voor de start, signaal, signum mittendis quadrigis dare, Liv.
c. teken (omtrent de toekomst), voorteken, medici signa habent ex venis, Cic.
d. teken, bewijs, signa rerum, zakelijke bewijzen (tegenover argumenta, gronden), Quint., hoc signi est en id signi est (erit) m. acc. c. inf., Cornif. rhet., Cic.
e. beeld, figuur, beeldzuil, standbeeld, aēneum, marmoreum, eburneum, Cic., palla signis auroque rigens, Verg., pictores et ii qui signa fabricantur (beeldhouwers), Cic. | vand. zegel, sub signo habere, Cic.; sterrenbeeld, gesternte, signorum ortus et obitus, Cic., signa omnia stellaeque, Cic., s. leonis, Cic.
