siliciumdioxyde, SiO2, verontreinigde kwarts, ontstaan door verwering van gruis van gesteenten. De Z.-korrels kunnen van mineraalfragmenten, gesteentefragmenten of stukjes van organismen, zoals schelpen en koralen, afkomstig zijn; bezitten een doorsnede van 0,02-2 mm.
Wat fijner is heet slib, wat grover is grind en stenen. De samenstelling van Z. hangt af:1. van de samenstelling der gesteenten, waaruit het gevormd is;
2. van het transport, dat de korrels ondergaan hebben door wind, rivieren, branding enz.
Plet transport veroorzaakt ongelijke vergruizing en afslijping, aangezien de splijtbare mineralen veel vlugger vergruisd worden dan de niet splijtbare zoals kwarts, dat alleen afslijt. Dat veel Z.-en voornamelijk uit kwartskorrels bestaan (kwartszand), is aan herhaald transport toe te schrijven. Belangrijke grondstof voor beton waarbij de afmetingen der korrels dikwijls aan nauwe grenzen gebonden moeten zijn. Overigens bij aanleg van wegen, dijken, bouwwerken.
