(Europees Herstelplan), plan tot hulpverlening door de V.S. van Amerika aan Europa, om de ten gevolge van W.O. II volkomen in de war geraakte economie der Europese landen weer op gang te brengen.
Genoemd naar de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken George Marshall*, die het initiatief tot dit plan nam in zijn rede van 4 Juni 1947 in de Harvard-University. Het M. bedoelt te voorzien in de ernstige tekorten op de betalingsbalans van de meeste Eur. landen, welke tekorten vooral betrekking hebben op het betalingsverkeer van deze landen met Amerika. De V.S. stellen nu dollars beschikbaar voor de aankoop zowel van kapitaalals van consumptiegoederen, grotendeels als schenkingen (grants-in-aid), ten dele ook als leningen. 3 April 1948 werd het M. tot wet verheven. Met de uitvoering is belast de Economie Cooperation Administration (E.C.A.), onder leiding van Paul G. Hoffman. De duur van het M. werd bepaald op 4½ jaar, dus tot eind 1952.
Voor de eerste 15 mnd. werd beschikbaar gesteld 6.036.710.228 dollar. De verdeling onder de afzonderlijke landen geschiedde in onderling overleg tussen deze landen en de E.C.A. Voor Ned. werd voor het eerste jaar voorlopig 496 mill. dollar bestemd, voor Blg. en Luxemburg 250 mill. dollar.Voorwaarde voor het M. is steeds geweest nauwe samenwerking tussen de Europese landen. Deze samenwerking is belichaamd in de Organisatie voor Europese Economische Samenwerking (O.E.E.C.). De volgende landen zijn hierbij aangesloten: Ned., Big., Luxemburg, Frankrijk, Eng., Italië, W.-Dld, Zwits., Denemarken, Noorw., Zweden, Oostenrijk, Griekenland, Turkije, Ierland, IJsland. Grote moeilijkheid is, dat de betalingspositie van sommige landen (Big., Zwits.) veel gunstiger is dan die van andere (bv.
Ned., Eng.). De laatste landen, vooral Eng., maken bezwaar tegen elk voorstel, dat beoogt, het onderlinge betalingsverkeer in Europa vrijer te maken, uit vrees, dat hun reserves aan goud en dollars daardoor nog meer zullen slinken. Niettegenstaande dit heeft het M. toch aanmerkelijke resultaten geboekt: zo heeft Ned. medio 1949 bijna de gehele rantsoenering kunnen afschaffen.
