naam van 16 pausen.
I de Grote (590-604), geb. 540, heilige. Zond de monnik Augustinus uit ter bekering van Engel. Verbeterde het kerkgezang (Gregoriaanse zang). Legde de grondslag van de macht der pausen in de Middeleeuwen. Feestdag 12 Maart.
II (715-731). geb. 669. Heilige. Riep de Franken tegen de opdringende Longobarden te hulp. Bevorderde de bekering van Duitsland door uitzending van Winfried (Bonifacius). Feestdag 13 Febr.
III (731 -741), heilige. Heeft het feest van Allerheiligen ingesteld. Ondersteunde de arbeid van Bonifacius, die hij tot aartsbisschop benoemde. Feestdag 28 Nov.
IV (827-844). Benoemde Ansgarius tot pauselijk vicaris voor het Noorden.
V (996-999), de eerste Duitse paus, aanhanger van Cluny.
VI (1045-1046), met 2 andere tegenpausen afgezet.
VII (1073-1085), heilige. Familienaam Hildebrand. Een der grootste pausen. Oefende als kardinaal reeds grote invloed uit. Streefde naar de heerschappij der geestelijke over de wereldlijke macht. Bestreed daarom met kracht de lekeninvestituur (belening van een geestelijke door een wereldlijk heer met staf en ring, de tekenen der geestelijke waardigheid) . Kwam daarover in botsing met keizer Hendrik IV van Duitsland, die door G.
VII werd afgezet en in de ban gedaan. Hendrik IV ging nu in 1076 als boeteling naar Canossa in N.Italië, waar de Paus tijdelijk verblijf hield, en verkreeg ontheffing van de ban. Hendrik IV ging echter door met lekeninvestituur en werd opnieuw in de ban gedaan (1080). Deze rukte nu op naar Rome en belegerde de paus in de Engelenburcht (1084). G., door Robert Guiscard van Normandië hieruit bevrijd, stierf te Salemo. Feestdag 25 Mei.
VIII op aansporing van Keizer Hendrik V gekozen als tegenpaus van Gelasius II.
IX (1227-1241), geb. 1170. Voerde een verbitterde strijd met keizer Frederik II, die hij tweemaal in de ban deed. Stelde naast de bisschoppelijke de pauselijke inquisitie in.
X (1271-1276), geb. 1210, heilige. Schreef het conclave voor van het kardinalencollege bij de pauskeuze.
XI (1370-1378), geb. 1331. Laatste paus der Babylonische gevangenschap te Avignon. Keerde 1377 naar Rome terug.
XII (1406-1415), geb. 1327. Door Concilie van Pisa 1409 afgezet, bleef door een deel der Kerk erkend, deed tegenover het Concilie van Constanz (1415) vrijwillig afstand. Stierf 1417.
XIII (1572-1585), geb. 1502. Hervormde de kalender (z Gregoriaanse tijdrekening), bevorderde krachtig de Contra-Reformatie.
XIV (1590-1591).
XV (1621-1623).
XVI (1831-1846), geb. 1765. Bestreed de liberale en revolutionnaire denkbeelden en beteugelde de telkens in de Kerkelijke Staat uitbrekende, door het genootschap Jong Italië georganiseerde, onlusten, waarbij hij de hulp van Oostenrijk (Metternich) inriep. Kwam in scherp conflict met Pruisen over de gemengde huwelijken. Veroordeelde Lamennais (1834).
