monopolies, voor de productie van of handel in bepaalde goederen, bij de wet gevestigd ten behoeve van de Staat, met het doel baten voor de schatkist te verkrijgen. Artikelen, die voor F. in aanmerking komen, zijn vooral tabak, alcoholische dranken, lucifers, zout, petroleum; bekend is het Franse tabaksmonopolie.
Ned. en Belg. kennen geen F.; in Ned.-Indie bestaat een opium-monopolie.