(Lat.: dolere = smart hebben, klagen), de beweging in 1886 in de Hervormde Kerk, waarbij een aantal kerken, die stonden op het strikt handhaven van de door de Dordtse Synode van 1618 vastgestelde 3 formulieren van Enigheid en front gemaakt wensten te zien tegen het modernisme, zich uit de synodale kerkordening van 1816 losmaakten. De geestelijke leiding ging uit van de in 1880 gestichte Vrije Universiteit; de voornaamste figuren waren Dr A.
Kuyper, Jhr Mr A. F. de Savornin Lohman, Prof. Dr F. L. Rutgers. Het hoogtepunt, was de strijd in Amsterdam, waar de door de Classis geschorste kerkeraad zich toegang wilde verschaffen tot de gesloten kerkeraadskamer in de Nieuwe Kerk en de beletselen liet verwijderen (de zgn. „paneelzagerij”). De kerken, die zich afscheidden, noemden zich „dolerend” omdat zij rouw droegen over de onrechtzinnigheid in de Hervormde Kerk.
