door Marx en Engels in 1847 in opdracht van de „Bond der Communisten” opgesteld. Kort voor de Februari-Revolutie van 1848 gepubliceerd.
Gebaseerd op de leer van de klassenstrijd: het socialisme is geen schoon bedenksel, te verwezenlijken door edele philanthropen, maar liggend in de lijn der maatschappelijke ontwikkeling en in harde strijd tegen de „bourgeoisie” door het proletariaat, de belanghebbende, te veroveren. De arbeiders dienen zich daartoe internationaal aanéén te sluiten, volgens de beroemde slotwoorden: „Proletariërs van alle landen, vereenigt U”. Van onmetelijke invloed geweest: sociaal-democratie en communisme nemen daaruit hun oorsprong.
