Emilio de'Cavalieri (Rome ca. 1550 -1602) was een Italiaans componist, choreograaf, intendant en diplomaat. In zijn kerkelijke en muziekdramatische composities leverde hij belangrijke bijdragen aan de monodie en de stile recitativo met basso-continuobegeleiding die rond 1600 de overgang van Renaissance naar Barok markeerden.
Emilio de'Cavalieri ontving van zijn vader, de Romeinse edelman Tommaso de'Cavalieri, intieme vriend en leerling van Michelangelo Buonarotti, een veelzijdige artistieke scholing. Naast zijn diplomatieke functies was hij als musicus en organisator levenslang betrokken bij muzikale evenementen en gebedsdiensten in het contrareformatorische Rome. Vanwege zijn politieke en artistieke kwaliteiten werd hij in 1588 benoemd tot hoofdintendant aan het Florentijnse hof. Onder zijn supervisie kwamen oogverblindende spektakels tot stand, zoals de reeks Intermedi bij het toneelstuk La pellegrina. Ook had hij de leiding over de première van Euridice in oktober 1600, op muziek van zijn rivalen lacopo Peri en Giulio Caccini. Samen met zijn eigen, kort daarvoor in Rome opgevoerde Rappresentazione di Anima e di Corpo zijn dat de twee eerste, volledig in stile recitativo geschreven en bewaard gebleven opera's in de muziekgeschiedenis. In de jaren '90 was hij, met zijn vier pastorales, een drijvende kracht geweest in de ontwikkeling van dit nieuwe genre. Cavalieri's Lamentationes Hieremiae Prophetae cum responsoriis... uit 1599 en 1600 behoren, vanwege hun subtiel ritmische tekstdeclamatie en de gedurfde harmonie, tot de meest expressieve composities van zijn tijd. Door de beoogde contrastwerking in stijlen en bezetting gelden deze klaagzangen als prototype van vroege barokmuziek.
Oeuvre
1 geestelijke opera; 4 pastorales (verloren gegaan); 2 madrigalen en slotballet bij La pellegrina; lamentaties en responsoria (voor 1 tot 5 stemmen en basso continuo).
