Na de Tweede Wereldoorlog was er een schaarste aan allerlei goederen en diensten. Omdat het produktieapparaat weer van onder af aan moest worden opgebouwd en er een groot gebrek was aan de eerste levensbehoeften, is er een tijdlang een stelsel van deviezencontrole ingevoerd.
Behalve voedsel moesten er veel kapitaalgoederen worden ingevoerd, terwijl de uitvoer op een zeer laag peil stond. Om te voorkomen dat kostbare deviezen zouden worden besteed aan luxe goederen, had de Nederlandsche Bank het alleenrecht om deviezen te kopen en te verkopen. Het systeem van deviezencontrole is te vergelijken met een invoervergunningenstelsel.
