Naast het algemene structuurbeleid waarin getracht wordt met globale middelen het Nederlandse bedrijfsleven te stimuleren, kan er ook een gericht structuurbeleid gevoerd worden om de ontwikkelingen in de verschillende bedrijfstakken te begeleiden. Hiervoor is het bedrijfstak- en sectorbeleid in het leven geroepen.
Dit beleid geeft steun en begeleiding bij inkrimping of totale afbouw van zwakke bedrijfstakken, terwijl het stimulerend optreedt bij bedrijfstakken die met moderne, hoogwaardige vormen van industrie de markt proberen te veroveren. Onderdelen van dit beleid zijn:
- Herstructurering
Bedrijfstakken die weinig levensvatbaar zijn, moeten inkrimpen of helemaal opgeheven worden. Voorbeelden hiervan zijn de schoenen- en de textielindustrie en van recentere datum de scheepsnieuwbouw. Natuurlijk kan een bedrijfstak proberen met nieuwe produkten een deel van de markt te heroveren. Hiervoor is de NEHEM (Nederlandse Herstructureringsmaatschappij) opgericht, die met steun van de overheid structuurverbeteringen in zwakke bedrijfstakken probeert aan te brengen. Doordat de NEHEM adviserend te werk gaat en geen veranderingen dwingend kan voorschrijven, is haar invloed tot nu toe vrij beperkt. De MIP (Maatschappij voor Industriële Produkten) kan deelnemen in het risicodragende kapitaal van bedrijven die nieuwe produkten gaan ontwikkelen.
- Het speerpuntenbeleid
De overheid kan subsidies verstrekken aan bedrijven die met nieuwe hoogwaardige, high-techprodukten de buitenlandse markten willen veroveren. Voorbeelden zijn sommige projecten in de micro-elektronica.
- Het steunbeleid
Er is een kentering gekomen in het steunbeleid aan bedrijven. Tegenwoordig worden vooral gezonde bedrijven geholpen, omdat het steunen van bedrijven met weinig vooruitzichten in het verleden vaak een bodemloze put bleek te zijn, zoals de beruchte RSV-affaire uitwees. De overheid is nu zeer terughoudend om aan zulke bedrijven de helpende hand te bieden.
