Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 04-11-2019

Typhoon

betekenis & definitie

(taifoen) is een geweldige wervelstorm, dikwijls met orkaankracht, in het W. deel van den Noordelijken Stillen Oceaan. Die in de Chineesche Zee en de Japansche wateren zijn het best bekend, vnl. door de studies van José Algué S.J. te Manilla (The Cyclones of the Far-East, Manilla 1904) en L. Froc S.J. te Zi Ka Wei (Sjanghai) (Atlas of the Tracs of 620 typhoons, Sjanghai 1920) en anderen, verbonden aan de verschillende meteorologische observatoriën op deze beide plaatsen, te Hongkong en in Japan.

De oorsprong van den t. is te zoeken in het gebied tusschen 140° en 170° O. en 15° en 3° N. Prof. T. Okada (Tokio) neemt als grenzen aan 130° en 180° O. en 15° N. en 0°Z. Aanvankelijk is de bewegingsrichting W. tot W.N.W., later buigen zij om tot N. en N.O. tot

O.N.O. Dit ombuigingspunt kan reeds beoosten de Philippijnen liggen, doch andere buigen eerst veel Westelijker, tot in China toe, om. Behalve deze normale banen komen de laatste jaren steeds meer berichten van enkele t., die abnormale banen doorloopen, met een Zuidelijken component er in, sommige gaan zelfs een stuk terug en doorloopen een soort lus (door de Engelschen „loops” genaamd).

Het stormveld is soms klein, 25-50 zeemijl (46-90 km), andere daarentegen hebben een stormveld van 200 à 300 zeemijl, ja zelfs van 500 zeemijl (900 km) en nog meer. Ook de snelheid van verplaatsing is zeer verschillend: van 0 tot 50 zeemijl per uur, en op verschillende punten der baan geheel anders. De kracht is eveneens zeer verschillend, bij sommige t. wordt geen stormkracht bereikt, bij vele daarentegen wordt orkaankracht van ongeloofelijke intensiteit ontwikkeld. Ook dit kan op verschillende punten der baan anders zijn. In het centrum heerscht dikwijls windstilte. De verwoestingen door een dergelijken t., vooral waar hij de kusten bereikt, kunnen geweldig zijn (Philippijnen, China, Japan), zoowel door de enorme windkracht als door de er door veroorzaakte vloedgolven.

Zelfs voor de groote Oceaanstoomers kunnen t. hoogst gevaarlijk worden. Voortdurend letten op de voorteekenen van een t. en op de waarschuwingsseinen der omliggende meteorologische stations is dus een eerste vereischte. Het gemiddelde aantal t. per jaar bedraagt 20 à 21, vooral de zomermaanden (Juli tot Oct.) zijn gevaarlijk (max. in Sept.). Voor het tijdig onderkennen van de nadering van t. wordt wel gebruik gemaakt van den ➝ barocyclonometer.