Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 22-10-2019

Standencolleges

betekenis & definitie

of Statenvergaderingen of ook kortweg Staten (Fr.: Assemblées d’états, États), noemde men in de middeleeuwsche standenstaten de bestendige vertegenwoordiging van de bevoorrechte standen en van een geheel land (graafschap, koninkrijk, bisdom, enz.). Het waren permanente colleges, samengesteld uit de afgevaardigden van één of meer bevoorrechte standen, in den regel geestelijkheid, adel, steden en soms plattelandsbewoners, en bevoegd om de aanvragen van diensten door den landsheer tot zijn onderdanen gericht te onderzoeken aan de hand van de privilegiën aan individuën, corporaties, standen en land toebehoorend. De s. waren de aangewezen verdedigers (tutores) van de vrijheden (libertates) van het land en ze beperkten door hun optreden de willekeurige uitoefening van de macht (potestas) van den heer (Dualismus des Standestaats). De kern van hun macht lag in het stemmen van beden, of geldelijke toelagen, voor den heer.

Lit: G. Ermini, Parlamenti generali e provinciali (in Enciclopedia italiana, XXVI, s. v. Parlamento, 1935); E. Lousse, Het ontstaan van de middeleeuwsche s., Schrijvers en methoden (in Historisch Tschr. XIV 1935); id., Parlementarisme ou corporatisme? Les origines des Assemblées d’états (in Revue historique de droit français et étranger, 4e serie, XIV 1935). Zie ook, sedert 1937, Etudes présentées à la Commission internationale pour l'histoire des Assemblées d’états (Parijs-Leuven).

Lousse.