of heliakische opkomst (sterrenk.). Omdat de zon t.o.v. de sterren van West naar Oost loopt, zijn vele sterrenbeelden een gedeelte van het jaar alleen overdag op en dus onzichtbaar.
Eenigen tijd nadat de zon deze gepasseerd is, worden ze voor het eerst weer aan den O. ochtendhemel zichtbaar. Dit weerverschijnen heet heliakische of schemeringsopkomst.
De s. van bepaalde sterren of sterrenbeelden werd vooral in de Oudheid en nu nog bij enkele natuurvolken gebruikt om seizoenwerkzaamheden te regelen. De s. van de Hyaden gaf den regentijd aan (Gr. huein = regenen).
De s. van Sirius of de Hondster luidt de hondsdagen in, en was in Egypte het voorteeken van de jaarlijksche overstrooming van den Nijl. P. Bruna.