(laat-Lat.; < ratio = inlichting, uitsluitsel),
1° (vlg. de Vulgaat) het liturgische kleedingstuk van den Joodschen hoogepriester (Ex. 28.15 vlg.), gehecht op het, op borst en mg afhangend en aan den gordel bevestigde superhumerale (schouderkleed, of ephod). Het was versierd met 4x3 steenen, waarop ingegrift de namen der 12 stammen, en met de woorden „Oerim” en „Toemmim” (= Licht en Volmaaktheid), en diende om God te raadplegen.
2° (Afgeleid van 1°) Een liturg, schouderkleed, sinds 10e e. gedragen door vsch. Duitsche en Fransche bisschoppen, in vorm gelijkend ofwel min of meer op het -x pallium, ofwel op den ephod. Heden dragen het nog slechts, vlg. een voorrecht aan hun stoel verbonden, de bisschoppen van Eichstatt, Paderbom, Krakau, en die van Toul-Nancy (waar het superhumerale wordt genoemd).
Lit.: Brann, Die liturg. Gewandung (1907) ; id., Die liturg. Paramentik (1924); Eisenhofer, Handb. d. kath. Liturgik (1 1932). Louwerse
