Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 02-10-2019

Planten

betekenis & definitie

Zoo is het licht niet alleen de energiebron voor het koolzuur-assimilatieproces der planten, doch het heeft ook een prikkelende werking op de organismen. Eenzijdige belichting van een plantenstelsel veroorzaakt een krommingsbeweging in de richting van het licht.

De energie voor deze reactie wordt niet geleverd door het licht; het lokt als het ware slechts de reactie uit en deze heeft plaats ten koste van het in de plant aanwezige arbeidsvermogen.De p. worden bij den mensch meestal onderscheiden in die, welke door de hoogere zintuigen (reuk, smaak, gehoor en gezicht), en in die, welke door het „gevoel” worden waargenomen. Het „gevoel” blijkt weer zeer verschillende p. waar te nemen: aanraking, warmte en koude, druk en spanning e.a. Tegenover al deze p., die men uitwendige zou kunnen noemen, kan men de inwendige stellen, waaronder men dan verstaat de spanningen, die zich als driften uiten en die uit de inwendige, speciaal de endocrine organen stammen.

De p. verwekken in het organisme een spanning, die naar buiten afgevoerd wil worden en zich dan als beweging of klierafscheiding uit. Bekend is de wet van de specificiteit der waarnemingsorganen voor bepaalde prikkels, zooals die van het oog voor licht en niet voor geluid. Eveneens is zeer bekend de wet van WeberFechner, die zegt, dat de sterkte der waarneming niet recht evenredig is met de sterkte van den p., maar in verhouding staat tot de logarithme van de drempelprikkelsterkte. Onder deze laatste verstaat men de sterkte van den p., die juist nog waargenomen wordt, terwijl een minder sterke p. nog niet werd waargenomen.

v. d. Sterren/Melsen.