Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 18-09-2019

Klinken

betekenis & definitie

(techniek) is het met klinknagels verbinden van metalen platen of profielen tot een niet losneembaar geheel. Daartoe worden volgens het patroon van de klinkverbinding (steek) gaten in de te verbinden deelen geponst of geboord. Het nagelgat wordt aan beide einden ontdaan van boorkrul; na voorloopige montage zoo noodig geruimd.

De nieuwe nagel bestaat in meest gebruikelijken vorm uit een voorgevormden, bijna bolvormigen kop, zetkop, en een cylindrischen steel. Men onderscheidt de nagels naar steeldikte. Koperen en kleine ijzeren nagels worden koud geklonken.

De dikkere, vloeiijzeren of stalen nagel wordt roodgloeiend, aan het steeleinde witgloeiend in het zuiver doorloopend gat geplaatst. Door hamerslagen, uit de hand, pneumatisch met de → klinkmachine of door anderen persdruk op den kopvormer (dopper of dopijzer) stuikt men aan het uitstekende einde van den steel een tweeden kop (snapkop), terwijl de zetkop wordt tegengehouden. De bout moet zoodanig opstuiken, dat in kouden toestand het gat zoo volledig mogelijk door den nagel is gevuld.

Bij afkoeling krimpt de steel, drukt het platenmateriaal op elkaar. De aldus opgewekte wrijvingsweerstand, glijweerstand, vormt bij goede uitvoering den practischen sterktefactor van de verbinding.

Bij belasting van de geklonken verbinding moet deze glijweerstand overwonnen worden; vult de nagel voldoende het boutgat, dan moet, tegelijk, de steel afgeschoven worden.

Treden glijweerstand en weerstand tegen afschuiving na elkaar op, dan zou de bout zich kunnen loswerken. Bij sterkteberekening wordt geen rekening gehouden met den glijweerstand, behalve bij scheepsrompen. Men onderscheidt éénen meerrijige lapen stripnaden.

Gerekend over een strook ter breedte van één steek onderscheidt men: plaatpercentage, d.i. sterkte van de plaat tusschen de nagels: sterkte van de volle plaat, en nagelpercentage, d.i. weerstand tegen afschuiving van den nagel: rekweerstand van de volle plaat. Bij goed gekozen afmetingen moeten deze percentages ongeveer gelijk zijn. Zie → Klinknaad.De klinkverbinding wordt tegenwoordig sterk door de lichtere, minder materiaal verbruikende en eenvoudiger laschverbinding verdrongen. Beijnes.