1° Wisk. De i. van een geheel positief getal a, met φ (a) aangeduid, en φ-functie van Euler genoemd, geeft het aantal getallen aan, die kleiner dan a zijn, en met a onderling ondeelbaar.
Zijn p, q, r, enz. de onderling verschillende ondeelbare factoren van a, dan is de indicator van a gelijk aan a (1—1/p) (1—1 /q) (1—1/r). . .; zoo is bijv. de i. van 18, dat de ondeelbare factoren 2 en 3 bevat, gelijk aan 18 (1—½) (1—⅓) = 6; het geldt nl. de getallen, 1, 6, 7, 11, 13, 17. Lit.: M. Kraitchik, Théorie des nombres (I 1922).
v. d. Corput.
2° In de scheik. verstaat men onder indicatoren die stoffen, die door een kleuromslag of andere waarneembare verandering aangeven, dat een chemische reactie een bepaald stadium bereikt heeft. In engeren zin verstaat men onder i. bepaalde organische kleurstoffen, die bij titraties het einde der reactie door een kleurverandering aangeven. De oudst bekende i. is het lakmoes, dat in zure oplossing rood en in alkalische oplossing blauw gekleurd is. Het gebruik dezer i. berust op de eigenschap, dat zij in een bepaald PH-gebied van kleur veranderen. Het omslaggebied (uitgedrukt in PH) van enkele in het laboratorium veel gebruikte i. is als volgt: methyloranje 3,1 (rood) tot 4,4 (geel): methylrood 4,2 (rood) tot 6,3 (geel); lakmoes 5,0 (rood) tot 8,0 (blauw); phenolplitaleïne 8,3 (kleurloos) tot 10,0 (rood). Bij het titreeren (neutraliseeren) van bijv. ammoniak met zoutzuur gebruikt men methyloranje als i. Daar ammoniumchloride (NH4Cl) ten gevolge van ➝ hydrolyse zwak zuur (PH ± 4) reageert, zal de geringste overmaat zuur de PH beneden 4 doen dalen, m.a.w. het methyloranje verandert van geel in rood.
Lit.: I.M. Kolthoff, Die Massanalyse (2 dln. 21930); id., Die kolorimetrische und potentiometrische PH-Bestimmung (1932). A. Claassen.
